برچسب: زبان بدن روانشناسی

رازهای زبان بدن (Body Language)

اشارات و رازهای زبان بدن ( تنَ‌گفتار )

۱- وابسته به فرهنگ یا نمادین

برخی اشارات بدنی و حرکات زبان بدن یا تَن‌گفتار، در یک گروه مورد توافق قرار گرفته‌اند یا در فرهنگ یک جامعه، استفاده می‌شوند که معنای خاص و محدود به آن فرهنگ یا گروه هستند که به آنها «فرهنگ‌وابسته»[۱] یا «گروه‌وابسته» گفته می‌شود و مردم به به‌طور آگاهانه، آنها را به کار می‌برند. این نوع حرکات و اشارات بدنی را «نمادین»[۲] می‌نامند و مانند آن است که جایگزین کلمات می‌شوندو برخی به آنها به عنوان رازهای زبان بدن توجه می کنند.

ما این اشارات بدنی را در خانه، مدرسه و دیگر محیط‌های اجتماعی یاد می‌گیریم و آنها را درست یا نادرست در ارتباطات خود به کار می‌بریم که البته شکل آنها در طول زمان، بنا به دلایل متفاوت تاریخی  و اجتماعی عوض می‌شود.  دانستن این تغییرات و شناخت آنها، به مردم کمک می‌کند که در ارتباط خود با گروهها و فرهنگ های دیگر، کمتر دچار سوء تفاهم یا درک اشتباهی شوند، زیرا تفاوت های فرهنگی در این زمینه می‌تواند موجب بی تناسبی، کج منشی یا بی علاقگی از طرف سایر افراد شود. هرچند پژوهشگران با یافتن نقاط مشترک این حرکات در زبان بدن به افزایش آگاهی انسانها با ریشه‌های مشترک فرهنگی کمک می‌کنند تا الگوی همجواری ارتباطی مناسبی را با یکدیگر داشته باشند. مثلاً در یکی از رازهای زبان بدن مربوط به دست‌ها که به اختصار می‌توان به آن «دست گفتار» گفت، معانی متفاوت زیر را با توجه به فرهنگ هر جامعه‌ای می‌توان برداشت نمود.

حرکات اشارۀ دست در زبان بدن یا دست‌گفتارهای اساسیِ وابسته به فرهنگ

یونان باستان : برای خودت! و در آمریکا: یک توهین است.
اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار 1، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۱، Body Language
در کشورهای غربی به معانی متفاوتی به کار می‌رود: یکی، ببخشید، خدا شاهد من است، نه! (برای بچه‌ها)

اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار 2، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۲، Body Language
مدیترانه و جزیرۀ بالی در اندونزی: بَد، در آمریکای جنوبی: نازک، در ژاپن: زن و در فرانسه: تو نمی‌توانی مرا پیش بقیه خراب کنی!

اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار3، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۳، Body Language
بریتانیا، استرالیا، نیوزیلند و مالتا:  برایِ خودت!، در آمریکا: دو، در آلمان: پیروزی، در فرانسه: در صلح و صفا زندگی کردن و در یونان: برو به جهنم!

اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار 4، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۴، Body Language
  اروپا : دو، در بریتانیا، استرالیا، نیوزیلند: یک، در آمریکا: پیشخدمت! و در ژاپن: یک توهین است.

اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار5، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار۵، Body Language
همه‌جا: شکست، در ایران: عدم تأیید و مخالفت، در شِنا: شیرجه بزنید و در آمریکا: ایدۀ بد، نه

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 6، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۶، Body Language
اروپا : سه و در کشورهای کاتولیک: دعا  و طلب آمرزش

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 7، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۷، Body Language
کشورهای غربی: چهار و در ژاپن: یک توهین است.

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 8، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۸، Body Language
  کشورهای غربی:

    همه‌جا: توقف و ایست!یونان و ترکیه: برو به جهنم!اگر با هر دو دست باشد: گفتن حقیقت غرب:  من تسلیم شدم و واگذار کردم!یونان: دوبرابر برای خودت!

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 9، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۹، Body Language

در اروپا و آمریکای شمالی:    OKتونس، فرانسه و بلژیک: صفر، بی‌ارزشژاپن: پول و سکهجایگاه‌های مدیترانه، روسیه، ترکیه، برزیل:            یک توهین است

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 10، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۱۰، Body Language

هاوایی: آسوده‌ و بى‌خیال‌ بودن‌ و در هلند: دعوت به نوشیدنی

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 11، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۱۱، Body Language
   آمریکا: تیم فوتبال لانگهورنز تگزاسناشنوایان: من دوستت دارمترکیه و آذری زبانان ایران: گرگ خاکستری (بوزقورت)مدیترانه: همسر خیانتکارجزیرۀ مالتا و ایتالیا:  چشم بد و شیطانیآمریکای جنوبی: نشانۀ بدشانسیفراماسون‌ها و شیطان پرست ها: نمادی ازدست شیطان (با یک دست)

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 12، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۱۲، Body Language
بالا بردن انگشتهای شصت هر دو دست باهم: نشانۀ موفقیت کامل در مصاحبه یا گزینش است، خیلی خوب!

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 13 ، Body Language

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۱۳، Body Language

   اروپا: یکژاپن: مردبرزیل: تشکرشنا: شیرجه نزنیدبسکتبال: پرتاب توپ به هوا همه‌جا: مسافرت مفتی، خوب، OKاسترالیا و ایران:  یک توهین است – آمریکا: روی کف دست دیگر یعنی کمک! – ایتالیا،آلمان،فرانسه،یونان و مجارستان: خوش‌شانس

اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار 14، Body Language
اشارات و رازهای زبان بدن ، دست گفتار ۱۴ Body Language

 

 

اشارات و رازهای زبان بدن (تنَ‌گفتار)
۲- ناوابسته به فرهنگ یا جهانی

 بر خلاف حرکات اشارۀ زبان وابسته به فرهنگ که در طی زمان و از فرهنگی به فرهنگی دیگر و از یک گروه به گروه دیگر مدام در حال تغییر هستند، حرکات اشاره‌ای در رازهای زبان بدن و به ویژه در دست‌ها وجود دارد، که به فرهنگ وابسته نیستند و زبانی جهانی به حساب می‌آیند. آنها در طول هزاران سال و در مسیر تکامل خود به شکل امروزی مورد استفاده همگان قرار می‌گیرند. آن‌طور که هرکس در ارتباط، به‌طور ناخودآگاه و بنا بر شخصیت خود، آنها را به نمایش می‌گذارد و تا حدی معیاری است برای رفتار اجتماعی افرادی که از آن بهره می‌برند.

مثلاً محققان در آزمایشهایی با حدود یکصد نوزاد، کودک و بزرگسال دریافته‌اند، اشارات و حرکاتی که مردم در توضیح حل یک مسئله ریاضی به کار می‌برند موجب بهبود آنها در یادآوریِ لیستی از اعداد یا حروفی می‌شود که پیش‌تر به حافظه‌شان سپرده‌اند. وقتی از آزمودنی‌ها درخواست می‌شود که در زمان حل مسئله، دستشان را نگه دارند و حرکت ندهند، آنها به خوبی گذشته نمی‌توانند اعداد یا حروف را به یاد آورند و عملکردشان بسیار ضعیف می‌شود (کیتور و هِلمر[۳]، ۲۰۱۳).

در حال حاضر نیز، ژنی به نام «فاکس پی دو»[۴]کشف شده است که خبر از دلایل ژنتیکی و تکاملی رابطۀ بین حرکات دست و گفتار می‌دهد. و یکی از رازهای زبان بدن که دویست هزار سال است که در سیر تکاملیِ «انسان اندیشه‌وَرز»[۵   پنهان بوده ، کشف شده است.  (لاندبِرگ[۶]، ۲۰۱۳).

دلیل دیگر آن است که حرکات دست هر یک از ما،  بیانگر نکته‌ای است و مانند اشاره به یک بند در قرارداد است. برخی از آنها برای کنترل گفتار شخص دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرند مانند بالا بردن دست به نشانۀ توقف و برخی دیگر جایگزینی برای گفتار هستند، مانند حرکت توهین آمیز انگشت دست توسط یک راننده که با این روش، خشم و عصبانیت خود را به رانندۀ دیگر نشان می‌دهد.

همۀ ما در گفت‌و‌شنودهای خود حرکات دست را به‌صورت ناخودآگاه تولید می‌کنیم و به ندرت ممکن است نسبت به آنها فکر کنیم و یا از انجام آنها آگاهی داشته باشیم اما در عمل و رفتار، ما با استفاده از کارآیی بزرگ و پیچیدۀ آنها، بخش عظیمی ‌از ارتباطات شگفت‌انگیز خود را پوشش می‌دهیم.

دکتر«لوئف»[۷] از دانشگاه آزاد برلین در سال ۲۰۱۲ دست به پژوهش جالبی زد. پیش از او دانشمندان زبانشناسی مانند «ویلمز و هاگورت»[۸]در سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ نشان داده بودند که بین استفاده از برخی حرکات دست و زبان، از نظر دستوری و معنایی رابطه وجود دارد. اما او سه دست‌گفتاری را که انسان به‌صورت دیرینه و تکاملی در هنگام صحبت مورد استفاده قرار می‌دهد را انتخاب کرد و از داوطلبان خواست که در هنگام گفت‌و‌شنود از آنها استفاده کنند.

نتایج پژوهش نشان داد هر سه دست‌گفتار در بیان دستوری جملات و عبارت به کار می‌روند و هر سۀ آنها بر زیر و بمی‌و آهنگ صدای تولید شده توسط گوینده، تأثیر مثبت و قابل توجهی دارند نسبت به زمانی‌که گویندگان از آنها استفاده نمی‌کنند. اما در میان این سه دست‌گفتار، دست‌گفتار شکل (۵۱-۳)، ب و ج در انتقال بهتر معنا به شنونده نقش دارند و دست‌گفتار شکل (۵۱-۳)، الف از نظر انتقال بهتر معنا و درک مطلب چندان نقشی ندارد.

سه دست‌گفتار اساسیِ ناوابسته به فرهنگ
دست‌گفتار شکل الف: این وضعیت چنگ زدن در دو جهت کناری و از پایین به بالا دیده می‌شود مانند آن است که فرد می‌خواهد فضای جلوی خود را در دست بگیرد.

اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار الف
اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار الف
دست‌گفتار شکل ب: انگشت اشاره به بالا و در جهت افقی اشاره دارد و مانند آن است که در فضا جلوی خود جابجا می‌شود.

اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار ب
اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار ب
دست‌گفتار شکل ج: وضعیت گرفتن با نوک دو انگشت را نشان می‌دهد، یکی با انگشت اشاره یا میانه و دیگری شصت دست است که یکدیگر را لمس می‌کنند.

اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار ج
اشارات و رازهای زبان بدن، دست گفتار ج

 حرکت دستها و اشارات زبان بدن، علاوه بر انتقال معانی در القای اعتماد یا بی‌اعتمادی یا شور و اشتیاق ناشی از دلشادی، بی‌علاقگی یا دلمردگی به مخاطب نقش مهمی‌ دارند. اگر به دیگران در زمان گفت‌و‌شنودهایشان نگاه کنید، می‌بینید که وقتی آنها به آنچه که می‌گویند اعتماد دارند و یا سرحال هستند و با شور و اشتیاق حرف می‌زنند، حرکات دست و اشاره‌های زبان بدن در آنها بیشتر به چشم می‌آید، تا حدی که ممکن است تبدیل به پویانمایی شده باشد. دستها و اشاره‌های زبان بدن آنها این نکته را می‌خواهد منتقل کند که اعتماد یا اشتیاقی وجود دارد. شما ممکن است از این ارتباط آگاه نباشید، اما به‌طور غریزی به آن پی می‌برید و از آن استفاده می‌کنید.

بسیاری از سوء تفاهم ها و درک اشتباهی در گفت‌و‌شنود از قرار دادن دست بر روی لبها اتفاق می‌افتد که می‌تواند نشانگر خستگی، پنهان‌کاری، شک و یا دقت باشد. حال اگر دستهای خود را از روی لبها بردارید و به گفت‌و‌شنود ادامه دهید، خواهید دید که مقصود شما بهتر درک می‌شود. چرا که لبهای شما در معرض دید قرار خواهد گرفت. علاوه بر این ما نیاز داریم که برای ارتباط با دیگران دستِ‌کم لبخندی بر لب داشته باشیم، شاید لبخندی شبیه به «مونا لیزا»[۹] که هنوز هم بعد از قرن‌ها برای مردم مبهم و معمایی است و استاد تجسمی‌دوره رنسانس، «لئوناردو داوینچی» هنرمندی بود که به درک چگونگی اثر آن، دست یافت. لبخندی که می‌تواند نشانگر خنده یا گریه‌ای باشد که از خشم یا ترس به وجود آمده است و انتظاری که در آن است موجب می‌شود که مخاطب با خود بگوید: «انگار این لبخند می‌گوید، چیزی در حال اتفاق است!»

بازتاب این مقاله

اشارات زبان بدن ، زبان بدن چیست ، زبان بدن مردان و زنان و زبان بدن کودکان ، زبان بدن وابسته به فرهنگ یا نمادین و زبان بدن غیر وابسته به فرهنگ یا تن گفتار، ویکی پدیا ، دانشنامه آزاد