پرفسور پریرخ دادستان ، نخستین بانوی روانشناس ایران
پروفسور پریرخ دادستان ، بهعنوان تنها دختر پذیرفته شده در بورس ادامه تحصیل در خارج از کشور شناخته شد و در سن ۱۶ سالگی راهی سوییس شد تا علاوه بر تحصیل در این کشور مورد توجه ژان پیاژه، یکی از برجستهترین روانشناسان قرن گذشته قرار بگیرد و به وی ریاست مرکزی در نیویورک پیشنهاد شود.پروفسور پریرخ دادستان، نخستین بانوی روانشناس ایران است که به وی لقب بانوی روانشناسی ایران را دادهاند. وی از دهه ۴۰ به عنوان نخستین مولف در سطح بینالمللی شروع به تالیف کتاب با موضوع روانشناسی تحولی در ایران و دنیا کرد و به عنوان بنیانگذار روانشناسی تحولی در کشور شناخته شد.
درباره پروفسور پریرخ دادستان
پروفسور پریرخ دادستان در دهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به سبب تالیف کتاب «روانشناسی مرضی تحول از کودکی تا نوجوانی» بهعنوان نویسنده سال شناخته شد. همچنین وی به عنوان چهره ماندگار روانشناسی ایران نیز معرفی شده است. بانوی روانشناسی ایران، جایزه ویژه بخش تحقیقات بنیادی علوم انسانی در پانزدهمین جشنواره بین المللی خوارزمی را نیز از آن خود کرد.پروفسور پریرخ دادستان علاوه بر مدیریت گروه روانشناسی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، دارای بیش از ۱۵ کتاب و ۵۰ مقاله به زبانهای فارسی و انگلیسی است که از آن میان میتوان به «اختلالات رفتاری و روانی کودکان»، «فرهنگ جامع علوم شناختی، روانشناسی، روانپزشکی، علوم رفتاری و علوم اعصاب»، «بررسی نقش آموزش روشهای شناختی _ رفتاری و آموزش آرامسازی بر کاهش اضطراب رابطه جنسی» و « روانشناسی جنایی» اشاره کرد.
دادستان یکی از بنیانگذاران روانشناسی نوین ایران است و بسیاری او را مادر روانشناسی ایران مینامند. وی دارای تالیفات منحصر بفرد در روانشناسی رشد(روانشناسی تحولی) و بالینی است و تاثیر زیادی بر زبان روانشناسی نوین ایران داشته است.درجه استاد تمامی در پرتو تالیف
پروفسور دادستان سال ۱۳۵۹ به عنوان دانشیار و مدیر گروه روانشناسی دانشگاه تهران انتخاب شد. با تلاش بی وقفه در پژوهش وتالیف توانست به درجه استاد تمامی در گروه روانشناسی دانشگاه تهران در مدت کوتاهی(در سال ۱۳۶۵)برسد.
او عهده دار چندین طرح پژوهشی در سطح ملی بوده است. سال ۱۳۸۱ در حالیکه به عنوان یکی از پرکارترین استادان دانشگاه تهران شناخته شده بود و تدریس بیش از ۱۷ واحد درسی را به عهده داشت به اجبار بازنشسته شد.
دکتر پریرخ دادستان جزو معدود استادان دانشکده روانشناسی بود که از امضای حکم بازنشستگی امتناع ورزید و به این حرکت مدیریت دانشکده و دانشگاه تهران شدیدا اعتراض کرد. همگام با او، دانشجویان گروه روانشناسی به این حرکت دانشگاه تهران اعتراض کرده و خواستار لغو حکم بازنشستگی وی شدند.
تولد در بهار، مرگ در پاییز
دکتر پریرخ دادستان اول فروردین ۱۳۱۲ در تهران متولد شد و تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان خورشید در سال ۱۳۱۷ آغاز کرد و دیپلم علمی را از دبیرستان ناموس در سال ۱۳۲۸ در ۱۵ سالگی و دیپلم ادبی را از دبیرستان شاهدخت تهران در سال ۱۳۲۹ دریافت کرد. دکتر دادستان در حالیکه ۱۶ سال بیشتر نداشت در دومین آزمون اعزام به خارج از کشور شرکت کرد و به عنوان تنها زن در آن پذیرفته و یک سال بعد عازم ژنو، پایتخت سوئیس شد.
درخشش پریرخ جوان در طول تحصیل قبل از دکترا در دانشگاه ژنو باعث شد ژان پیاژه، غول روانشناسی شناختی و تحولی راهنمایی پزوهش و پایاننامه دکترای او را بپذیرد. باور پیاژه به دکتر دادستان به حدی بود که مسئولیت مرکز شناختی نیویورک را به او پیشنهاد کرد. اما دادستان که عاشق وطن بود پیشنهاد را نپذیرفت و در سال ۱۳۳۹ بعد از اخذ مدرک دکترا در ۲۶ سالگی به ایران بازگشت.
بعد از ورود به ایران، پروفسور پریرخ دادستان ، مسوولیت نخستین مرکز هدایت حرفهای و هدایت تحصیلی را بر عهده گرفت. او دو سال مسوولیت دفتر روانشناسی دانشگاه پلیتکنیک را با نظارت دانشگاه فرانسه و برای هدایت دانشجویان عهدهدار شد. وی در سال ۱۳۵۴ به اصرار دکتر علی اکبر سیاسی به گروه روانشناسی دانشگاه تهران پیوست.
بانوی روانشناسی ایران پس از ۶ دهه فعالیت مستمر و راهگشا در دانشگاه و اعتلای روانشناسی در ایران ۲۲ آبان سال ۱۳۸۹ بر اثر بیماری سرطان جهان فانی را ترک کرد.